Bariatrik Cerrahi Sonrası Normal Beslenmeye Geçiş Rehberi

Bariatrik Cerrahi Sonrası Normal Beslenmeye Geçiş Rehberi

Bariatrik cerrahi ameliyatı sonrası katı gıdaları tüketebilmek için belli bir beslenme prosedürü uygulanır. Öncelikle sıvı gıdalar, sonrasında püre kıvamı, yarı katı gıdalar ve en son katı gıdalar tüketilerek prosedür tamamlanır. Ancak bu, eski beslenme alışkanlıklarına dönmek anlamına gelmez. Yeni mide yapısına uygun sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzeni oluşturmak, kilo kaybını sürdürmek ve besin eksikliklerini önlemek için çok önemlidir.

Genel Beslenme İlkeleri

✅ Protein Öncelikli Beslenme:

• Günlük 60-80 gram protein almak hedeflenmelidir.

• Sindirimi zor olan veya intolerans gelişen kırmızı etin yerine, hasta diğer protein kaynaklarını; süt ve süt ürünleri, peynir, yumurta, balık, yumuşak tavuk ve hindi eti, kurubaklagiller, soya proteini ürünlerini seçeceğini öğrenmelidir.

• Kırmızı etin bütün olarak sindirimi zordur ama kıyma formunda tüketilmesi sindirimi kolaylaştırır.

• Proteinsiz öğünlerden kaçınılmalı, ana öğünlerde mutlaka protein olmalıdır.

✅ Öğün Düzeni ve Porsiyon Kontrolü:

• Günde 3 ana öğün ve 1-2 ara öğün tüketilmelidir.

• Küçük porsiyonlarla yemek yenilmeli, mideyi zorlamamak için aşırı yemekten kaçınılmalıdır.

• Yavaş yenilmeli, tüm yiyecekler pürüzsüz olana kadar iyice çiğnenmelidir. Böylece tıkanıklıklar önlenmiş olacaktır. Yiyeceklerin yapışmadan, yutulabilecek kadar yumuşak ve nemli olduğundan emin olunmalıdır. Dikkatli yeme alıştırması yapılmalıdır. Hastalar her öğünü en az 20 dakikada bitirmelidir. Pipet kullanımı sınırlandırılmalıdır. Pipetle içmek, fazla miktarda havanın yutulmasına, bu da doygunluk hissine ve karın bölgesinde rahatsızlığa neden olacağından önerilmemektedir

✅ Yeterli Sıvı Alımı:

• Günde en az 1.5-2 litre su içilmelidir.

• Hastalar yemeklerden 30 dk. önce ve sonra su ve sıvıları almalıdırlar. Yemeklerle birlikte su ve sıvılar alınmamalıdır. Bu duruma uyulmazsa, kusma ve diyare oluşmaktadır.

✅ Vitamin ve Mineral Takviyeleri:

• Bariatrik cerrahi sonrası B12, demir, D vitamini ve kalsiyum eksikliği sık görülür, bu yüzden doktorun önerdiği takviyeler düzenli alınmalıdır.

✅ Karbonhidrat ve Yağ Seçimi:

• Basit karbonhidratlardan kaçınılmalı, Tatlılar asla yenilmemeli, karbonatlı şekerli içecekler, şeker, çikolata, tatlılar, kek, kurabiye, dondurma, tatlı bisküvi, bal, reçel, jöleli tatlılar hastaların diyetinden çıkarılmalıdır.

• Her zaman sebze veya meyve porsiyonlarının küçük olmasına çalışılmalıdır.

• Dengeli yemek planının oluşması, optimum lif ile fitokimyasal alımı ve kolon fonksiyonlarının sürdürülebilmesi için günde en az 5 porsiyon sebze-meyve tüketilmesi önerilmektedir. Fitokimyasallar açısından zengin diyetlerin, oksidatif stresi azaltma, proinflamatuar sitokinlerin üretimini indükleme, termojenezi uyarma, adiposit farklılaşmasını inhibe etme ve adipogenezi azaltma potansiyelleriyle obezite durumunu iyileştirebileceği dikkate değerdir.

• Tam tahıllı ürünler tercih edilmelidir (tam buğday ekmeği, bulgur, esmer pirinç).

• Sağlıklı yağlar tüketilmelidir (zeytinyağı, avokado, kuruyemişler).

🚫 Kaçınılması Gerekenler:

• Fast food ve işlenmiş gıdalar

• Aşırı yağlı, kızartılmış yiyecekler

• Şekerli ve gazlı içecekler

• Alkol (özellikle ilk 6-12 ay)

• Büyük porsiyonlar ve hızlı yemek

Uzun Vadede Sağlıklı Beslenme İçin İpuçları

✔ Porsiyonlarınızı küçültün: Küçük tabaklar kullanarak aşırı yemeyi önleyin.

✔ Yavaş yemek yiyin ve iyi çiğneyin: Mideyi fazla zorlamamak için lokmaları yavaşça tüketin.

✔ Protein öncelikli beslenmeye devam edin: Kas kaybını önlemek ve tokluk süresini uzatmak için proteini ihmal etmeyin.

✔ Şeker ve işlenmiş gıdalardan kaçının: Fazla şeker alımı, dumping sendromuna neden olabilir.

✔ Düzenli takviye kullanın: Vitamin ve mineralleri eksiksiz almak için doktor kontrolünde takviye alın.

✔ Düzenli egzersiz yapın: Haftada en az 3-4 gün yürüyüş veya hafif egzersiz yaparak kilo kaybını destekleyin.

Bariatrik cerrahi sonrası beslenme, ömür boyu sürdürülecek sağlıklı bir alışkanlığa dönüşmelidir. Yeni mide yapınıza uygun, besleyici ve dengeli bir diyet ile hem kilo kaybınızı koruyabilir hem de sağlıklı bir yaşam sürebilirsiniz. Ayrıntılı bir beslenme planı oluşturmak için diyetisyene başvurabilirsiniz.

KAYNAKÇA

1. Arda, G., & Yılmaz, H. (2024). Bariatrik cerrahi sonrası bireylerin iştah kontrolü, hedonik açlık durumu ve diyet kalitesinin değerlendirilmesi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. https://openaccess.hku.edu.tr/xmlui/handle/20.500.11782/4576

2. Erdem, N. Z., & Kahraman Gök, F. (2023). Bariatrik Hastaların Diyetlerinin İzlenmesi. Güneş Tıp Kitabevleri.

 

 

Diyetisyen Su SÖZER